jan ale pi toki pona li sona e ni—jan Sonja li pilin anpa la, ona li pali e toki lili sin, li kama mama pi toki pona. ona li ni tan seme? pilin ona la, toki sina li ken ante e pilin sina. toki sina li pali e lon sina; ni la, toki pona li ken pona e lon sina, li ken suwi e pilin ike sina. sona toki la, ni li sona SapiWa¹. taso ni li lon ala lon? toki pona li ken ala ken suwi e pilin sina?

mi la, ni li lon. mi toki e mi e pilin mi. mi jo e jan sama wan. ona li jan Tepi, li jan sama meli suli mi. tenpo sike suno wan pini la, ona li kama moli. nasin seme la, ni li kama? tenpo lili la, jan Tepi li pilin ike; ni la, ona li tawa tomo pi pona sijelo. ona li pilin ike tan seme? jan pi pona sijelo li sona ala. tenpo esun tu la, jan li alasa e tan pi ike ona lon tomo pi pona sijelo. taso pini la, jan li lukin e ijo insa sijelo pi pona pi telo loje la, telo loje mute li weka tan jan Tepi. tenpo pi lili mute la, ona li kama moli. tenpo lon la, mi en jan pi pona sijelo li sona e ni—ona li jo e jaki suli pi telo loje. jaki suli ni li kama lon sijelo ale ona.

tenpo pimeja pi moli ona la, jan pi kulupu mama mi li pana e sona sin ike tawa mi kepeken ilo toki. tawa tomo waso la, mi tawa ma mama mi. jan lili ona en mama mije mi li pilin anpa mute, li ken ala pilin e lon pi moli ona. mi alasa pona e pilin ona. taso mi kin li pilin anpa, mi kin li ken ala pilin e lon pi moli ona. mi mute li pana e sijelo ona lon ma. ni pini la, tenpo esun wan la, mi awen lon ma mama mi, mi awen e kulupu mama mi. tenpo esun ni la, mi kama lukin e lipu Wiki pi toki pona. lipu Wiki li toki e jan Sonja, e suwi pi pilin ike. mi toki insa e ni— mi pilin ike mute la, mi wile sona e toki pona. mi esun e lipu pu kepeken ilo lipu, mi lukin e ona lon ilo lipu. tenpo lili la, mi kama sona e nimi ale, e lawa ale pi toki pona. mi lukin e lipu ante e sitelen tawa pi toki pona, mi sitelen e toki musi kepeken toki pona.

lon la, pilin mi li kama suwi lili tan ni—mi wile toki insa anu sitelen e pilin mi la, mi o kepeken nimi lili mute. toki mama la, nimi li suli, li jo e kon suli e kon mute. mi jo e pilin la, mi ken kepeken nimi suli wan taso. taso ken la, pilin mi li suli la, ona li wile e nimi mute e nimi lili. toki pona la, mi o toki insa e pilin mi, o jasima(pu)² insa e pilin mi.

tenpo ni la, mi pilin seme? toki Inli la, nimi pi pilin mi li “grief”. nimi ala pi pilin ni li lon toki pona. nasin seme la, mi ken toki e pilin mi? kon pi nimi “grief” li seme? mi sona ala; ni la, mi sona ala e pilin mi, e mi sama. taso jasima insa mi la, mi kama toki e pilin mi kepeken toki pona: mi pilin anpa tan weka pi jan mi; mi toki ala e ni tawa ona—o tawa pona. nimi ni li pana e pona tawa mi, li ken e sona pi mi sama. ni li ken suwi e pilin mi.

mi awen pilin e weka pi jan Tepi. taso tenpo suno ale la, toki pona la, mi sitelen lili, mi lukin lili e lipu, mi toki insa lili. ni li suwi e pilin mi, li pona e sona mi, e kon mi. toki pona li ijo pana suli a tawa jan ale!

lon la, toki pona li ken suwi e pilin sina

¹ Sapir-Whorf hypothesis

² “jasima” li sinpin kiwen lili lon sinpin tomo insa. sina lukin e jasima la, sina ken lukin e sina e tomo sina. jasima li “jasima” e suno. nasin mi la, sina “jasima insa” la, sina toki insa e ijo suli kepeken tenpo suli.