kala Kupi mute li lon tan seme?

jan jan Alonola tenpo 2025-02-28 lipu nanpa kala sona sona

kala Kupi mute

tan jan Alonola

tenpo suli la mi jo e kala lon poki telo lon tomo mi. mi jo e kala Kupi tan ni taso: mi wile ala pali mute tan kala mi.

nanpa wan la jan Wilen Pete (Wilhelm Peters) li sitelen e kala Kupi. ona li pana e nimi ante tawa ona. taso jan Lopa Kupi (Robert Guppy) li alasa li poki e ona li pana e ona tawa tomo sona pi ma Lonton. ma ni la jan li kama sona e kala ni li pana e nimi Kupi tawa ona. kala Kupi mute li lon. ni la jan li toki kin e kala pi mute suli (1,000,000). ona mute li lon tan ijo mute. kala meli en kala mije li ante lukin. kala meli li pimeja walo li suli. kala mije li kule a li lili. sike kule en linja kule li lon selo ona. kala mute li open lon sike mama. taso kala Kupi li kepeken ala e sike mama. kala lili li kama tan sijelo pi kala meli. kala tu li ken kama mute lon tenpo lili. ni li pona tan ni: jan li ken pali e kala sin. taso ni li ike kin tan ni: kala tu pi mama sama li pali e kala lili la mute la sijelo ona li ike a.

tomo ala la kala Kupi li lon telo linja lon ma Amelika seli. taso tenpo ni la ona li lon ma mute a. open la ona li lon taso telo pi namako ala. taso tenpo ni la ona li ken lon telo pi poka ma. telo ni li namako lili. ona mute li lon tan ijo tu wan ni: nanpa wan la ona li ken lon telo mute. ijo mute la telo li ken ante. namako mute li ken lon. seli anu lete li ken lon. kala Kupi li ken lon telo mute. nanpa tu la kala li ken kama mute lon tenpo lili. nanpa tu wan la kala meli li ken awen e telo unpa mije lon insa ona lon tenpo suli. ni la ona li lon ma Mewika li lon ma Elopa li lon ma Apika li lon ma Asija li lon ma Oselija: ma suli ale!

tomo la kala ante mute li lon. monsi ona li suli anu lili li linja anu sike. selo ona li loje anu jelo anu laso anu walo anu pimeja. ken la ona li kule ale! kala mi li loje li jelo lili. tenpo sike tu tu la mi jo e ona. ona li pona e tomo mi kepeken kule ona. sina wile e kala suwi lon tomo sina la sina o jo e poki telo suli. ona la kasi mute o lon. sina lon ma lete la o kepeken e ilo seli: kala Kupi li wile e telo seli (22-26°C). lon la ona li ken lon telo lete lon tenpo lili. taso ni li ike tawa ona. kin la o pana e moku pona tawa ona. kala Kupi li pali lili. ona li pali ala ala. o awen pona e kala sina!