tenpo pini mute (1865) la, jan Sule Wene (Jules Verne) li pali e lipu “tan ma tawa mun” (toki Kanse: “De la Terre à la Lune”). lipu ni li lipu open pi kulupu lipu ni: kulupu lipu pi ilo sin. lipu ni la, jan Sule li sitelen e ni: jan li tawa mun. taso ma lon la, tenpo kama la, ma li tawa mun!
jan Sule li pali e lipu suli mute. ken la, sina sona e ni: “tawa pi sike ma lon tenpo lili” (“Le Tour du monde en quatre-vingts jours”), “tawa suli lon anpa telo” (“Vingt mille lieues sous les mers”), “tawa insa ma” (“Voyage au centre de la terre”).
toki kama la, mi toki e ijo pi lipu ni. sina wile ala sona e ijo ni la, o lukin ala e toki kama!
lipu ni la, kulupu pi ilo utala li lon. jan Papiken (Barbicane) en jan Maton li jan lawa pi kulupu ni. utala lili li lon. ni la, ona li ken ala pali e ilo utala, li pilin ike. ni la, ona li wile pali e ijo sin! ona en kulupu pi ilo utala li wile ala utala li wile ala pana e kiwen utala, li wile pana e kiwen tawa mun! ona li wile pali e ilo utala suli. ilo utala suli li tawa e kiwen suli tawa mun. jan en ma en kulupu mute li pana e mani mute tawa kulupu pi ilo utala. jan Papiken en jan Maton en jan ante li lawa e ijo mute: ma pi ilo utala suli, kiwen pana, ko pakala, ijo ante ale. taso jan sin li kama. jan sin li wile tawa mun! ijo ante mute li lon, taso pini la, jan tu wan li tawa mun kepeken ilo utala suli. ni la, lipu li pini, taso lipu nanpa tu li lon.
pilin mi la, lipu ni li suli, li pona a! jan Sule li sitelen e ijo mute pi tenpo kama. ona li sitelen e ni: ilo pi tawa mun li lon ma Polita (Florida). ni li lon! tomo tawa Apolo li tawa tan ma Polita! pilin mi la, jan Sule li sona mute. lipu ni li pona mute tawa jan ni: sona pi tenpo kama li pona tawa ona. lipu ni la, sona nanpa mute li lon. ni li pona mute (tawa mi).
o lukin e lipu ni! sina ken lukin e ona kepeken mani ala lon lipu ni:
https://shorturl.at/BHKUW
(toki Inli, toki Epanja, toki Kanse, toki Italija)
https://shorturl.at/fpruU (toki Tosi)
